Opłatę legalizacyjną można umorzyć lub rozłożyć na raty

Jedna z ostatnich zmian w Prawie budowlanym, którą bez wątpienia można uznać za trafioną, słuszną, praktyczną i sensowną, jest dopuszczenie możliwości rozkładania na raty, odraczania terminu płatności lub umarzania opłat legalizacyjnych (art. 49c ustawy-Prawo budowlane). Zgodnie z prawem nadzór budowlany ma obowiązek nakazać rozbiórkę jeżeli sprawca samowoli nie zapłaci opłaty legalizacyjnej. Do niedawna umarzanie opłat lub ich rozkładanie na raty nie było możliwe, co prowadziło do patologicznych sytuacji, kiedy nakaz rozbiórki mógł doprowadzić do szkodliwych lub wręcz niebezpiecznych skutków. Sytuacje mogą być różne. Dla przykładu rozbiórka rozbudowanej, czy nadbudowanej części budynku (i nie musi to być wcale dodatkowe skrzydło, wystarczy np trochę odsunięta ściana) może doprowadzić do stanu, w którym budynek w jakiejś części lub nawet w całości przestanie nadawać się do użytkowania lub wręcz będzie grozić zawaleniem. W ten sposób organ nadzoru budowlanego wydając nakaz rozbiórki niejako inicjuje ciąg zdarzeń, który w konsekwencji doprowadzić może budynek do nieodpowiedniego stanu technicznego, powodującego zagrożenie dla zdrowia lub życia ludzi i bezpieczeństwa mienia, co w normalnych okolicznościach ten sam organ powinien zwalczać. Następny przykład - można przecież nakazać rozbiórkę innego obiektu, nie tylko budynku. Powiedzmy, że ktoś wybuduje sobie w warunkach samowoli budowlanej jakąś konstrukcję oporową, której legalizacja też przecież kosztuje, a której ewentualne usunięcie, być może po wielu latach istnienia, spowoduje zagrożenie utratą oparcia dla sąsiednich budynków i ewentualnie katastrofą budowlaną. Inwestora nie stać na opłatę legalizacyjną – i co wtedy?

Rozkładanie na raty, odraczanie terminu płatności lub umarzanie opłat legalizacyjnych w wielu przypadkach może okazać się jedynym rozsądnym rozwiązaniem. Wymaga ono jednak pewnej inicjatywy po stronie samego inwestora – po wydaniu postanowienia o naliczeniu opłaty legalizacyjnej przez PINB-a trzeba złożyć wniosek w tej sprawie do wojewody. Należy to zrobić niezwłocznie, bo na zapłacenie opłaty legalizacyjnej Prawo budowlane cały czas daje 7 dni od chwili doręczenia postanowienia. Po złożeniu wniosku do wojewody postępowanie w nadzorze budowlanym zostaje zawieszone. Trzeba się oczywiście liczyć z tym, że nie każdy wniosek zostanie rozpatrzony pozytywnie, ale próbować można przecież zawsze.

Art. 49c ust. 1 ustawy – Prawo budowlane:

Art. 49c. 1. Do opłat legalizacyjnych, o których mowa w art. 49 ust. 1 i art. 49b ust. 4, w zakresie nieuregulowanym w ustawie, stosuje się odpowiednio przepisy działu III ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.10) ), z tym że uprawnienia organu podatkowego przysługują wojewodzie. 2. Złożenie wniosku, o którym mowa w art. 67a § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa, powoduje zawieszenie postępowania administracyjnego prowadzonego na podstawie art. 48, art. 49 i art. 49b do dnia rozstrzygnięcia wniosku.